- беләмәнлек
- сущ.; разг.всезна́ние; всезна́йство
Татарско-русский словарь, 56000 слов, 7400 фразеологических выражений. - Институт языка, литературы и искусства им. Г. Ибрагимова. 2007.
Татарско-русский словарь, 56000 слов, 7400 фразеологических выражений. - Институт языка, литературы и искусства им. Г. Ибрагимова. 2007.
җитди — с. 1. Тормышта, эштә үзен төпле, акыллы тота торган, һәркайчан уйлап эш итүчән; киресе: җилбәзәк, җилкуар. Эшкә җаваплы карый торган, эшенә һәм үз үзенә таләпчән (кеше) , эшне булдырырлык (кеше) 2. Иң мөһим, әһәмияте ягыннан аерылып торган иң… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
эш — 1. Шөгыль, гамәл, хезмәт. Гадәт, вазифа, бурыч, хак йорт эшләре. Эшкәртелә торган, хәзерләнү процессында булган нәрсә 2. Нәр. б. җитештерү, ясау, эшкәртүгә һ. б. юнәлтелгән эшчәнлек. Гомумән берәр өлкәдәге эшчәнлек. Фикерләргә, сүзләргә капма… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
эшләү — 1. Нин. б. эш белән шөгыльләнү, эшчәнлек күрсәтү, үз көчең белән эш башкару. Кайда да булса хезмәт итү, эш белән дәвамлы шөгыльләнү заводта э. . Берәр хезмәт урынында булу, нин. б. вазифа үтәү, кем. б. хезмәтен башкару артист булып эшли 2. Берәр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ау — СУНАР – 1. Тоту яки үтерү максаты белән кыргый җәнлекләрне яки кош кортларны эзәрлекләү эше ау мылтыгы 2. Эзәрлекләнә, аулана торган җәнлек яки кош. 3. Җәнлек һәм кошларны тотар өчен корып куела торган тозак. Балык тота торган зур җәтмә 4. күч.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
үзәк — 1. Фигурада нин. б. күчәрләр, сызыклар кисешкән нокта, берәр әйбердә нин. б. үзенчәлекләр тупланган нокта. с. Нәкъ уртага туры килгән ү. нокта 2. Нәр. б. уртасы, урта өлеше. Торак пунктның админ. биналар, төп сәүдә, банк оешмалары урнашкан өлеше… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
белем — 1. Фикерләү алымнарының, фән яки практика белән расланган төп фикер һәм хөкемнәрнең хәтердәге эзлекле җыелмасы. Мәгълүмәт яки мәгълүмәтләр системасы. Нин. б. фән яки эшчәнлек өлкәсендә мәгълүмәтлелек, укымышлылык 2. Нин. б. иҗтимагый нормалар… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хәрәкәт — и. 1. Әйбернең яки аның кисәкләренең торышы үзгәрү; тынычлык яки тик торышка капма каршы хәл. Нин. б. механизмның, машинаның һ. б. ш. эшләп торышы, йөреше 2. филос. Материянең яшәү рәвеше, аның аерылгысыз гомуми үзлеге, матди дөньяның туктаусыз… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
иҗат — 1. Кешенең рухи, матди байлыклар, культура хәзинәләрен төзүгә юнәлдерелгән мөстәкыйль эшчәнлеге. с. Шундый эшчәнлек белән бәйләнгән 2. Шул эшчәнлек нәтиҗәсе; берәр кеше яки коллектив тарафыннан барлыкка китерелгән хезмәтнең җыелмасы халык иҗаты.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
лаборатория — 1. Тәҗрибәләр үткәреп, фәнни тикшеренү эше алып бара торган оешма яки аның бүлеге; шул урнашкан бина яки бүлмә. 2. Предприятиенең, оешманың анализ ясау яки нәр. б. тикшерү белән шөгыльләнә торган бүлеге; шул урнашкан бина яки бүлмә 3. Уку йорты,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
дипломатия — 1. Дәүләтнең тышкы политикасын тормышка ашыру буенча алып барыла торган эшчәнлек. Дипломатия өлкәсендә эшләүчеләр; дипломатлар 2. ДИПЛОМАТЛЫК – Кешеләр белән аңлаша белү, мөгамәлә осталыгы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ерткыч — 1. Башка хайваннар белән тукланучы җәнлек. с. Башка хайваннар белән тукланучы 2. күч. Чиктән тыш явыз, рәхимсез, аяусыз, кансыз кеше тур … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге